Na osnovu Statuta Udruženja arhitekata Srbije - Reprezentativnog udruženja u oblasti kulture, a u skladu sa Pravilnikom o bližim uslovima, merilima i kriterijumima, kao i postupku po zahtevima lica za utvrđivanje statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture („Službeni glasnik RS“, br. 9/17), Upravni odbor Udruženja arhitekata Srbije (UAS) donosi
PRAVILNIK O RADU KOMISIJE ZA UTVRĐIVANJE STATUSA LICA KOJE SAMOSTALNO OBAVLJAJU UMETNIČKU DELATNOST U OBLASTI KULTURE UDRUŽENJA ARHITEKATA SRBIJE
Član 1.
Ovim pravilnikom utvrđuju se zadaci, sastav, način rada i trajanje mandata Komisije za utvrđivanje statusa lica koje samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture UAS-a (u daljem tekstu: Komisija).
Član 2.
Upravni odbor UAS-a bira i imenuje Komisiju kao svoje stalno radno telo.
U Komisiju se imenuju najmanje tri kompetentna člana.
Mandat Komisije traje četiri godine, s mogućnošću imenovanja na još četiri godine.
Član 3.
Komisija ima za zadatak da odlučuje po zahtevima za utvrđivanje statusa lica koje samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture (samostalni umetnik, stručnjak), kao i postupak provere ispunjenosti uslova iz Zakona o kulturi za lica koja su upisana u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost za četvorogodišnji period, za područje - arhitektura;
Komisija se sastaje po potrebi, u skladu sa pristiglim zahtevima.
Član 4.
Lice koje podnese zahtev Komisiji, ima pravo na sticanje statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture i upis u Evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture (u daljem tekstu: Evidencija), ukoliko ispunjava sledeće bliže uslove:
1) da je državljanin Republike Srbije;
2) da ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije;
3) da nije obavezno socijalno osiguran po drugom osnovu;
4) da se samostalnom umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture bavi profesionalno i samostalno u vidu zanimanja, radi obezbeđivanja uslova za život i rad
5) da je stekao visoko obrazovanje odgovarajućeg obrazovnog profila ili, izuzetno, da se najmanje četiri godine profesionalno i samostalno bavi umetničkom delatnošću u oblasti kulture kao osnovnim zanimanjem nezavisno od stečenog obrazovanja, u slučaju da za profil samostalne delatnosti ne postoji odgovarajuće obrazovanje u sistemu obrazovanja, priznaje se profesionalno i samostalno bavljenje umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture ukoliko su ispunjeni bliži kriterijumi za područje – arhitektura iz člana 6. ovog Pravilnika;
6) da ostvaruje rezultate u profesionalnom bavljenju umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture na teritoriji Republike Srbije, odnosno da ispunjava bliže uslove, merila i kriterijume predviđene ovim pravilnikom.
Izuzetno, umetnicima, stručnjacima u kulturi, koji imaju prebivalište na teritoriji Republike Srbije, a koji svoju delatnost privremeno, u kraćem ili dužem periodu, obavljaju u inostranstvu, doprinoseći svojim umetničkim i profesionalnim radom afirmaciji naše
umetnosti i kulture, a ukoliko ispunjavaju bliže uslove, merila i kriterijume iz ovog pravilnika, Komisija priznaje taj rad i utvrđuje status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture.
Ukoliko umetnik, stručnjak u kulturi, boravi van teritorije Republike Srbije, a njegovo umetničko ili stručno delo, odnosno rezultat rada ispunjava bliže uslove, merila i kriterijume iz ovog Pravilnika i javno je dostupno na teritoriji Republike Srbije, odnosno doprinosi kulturnom životu zajednice, Komisija priznaje taj rad i utvrđuje samostalni status.
Član 5.
Podnosilac zahteva za utvrđivanje statusa, pored bližih uslova, treba da od strane Komisije dobije kao merilo pozitivnu ocenu rezultata njegovog bavljenja samostalnom umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture.
Komisija će, polazeći od merila iz stava 1. ovog člana, vrednovati sledeće:
1) kvalitet umetničkog ili stručnog dela, odnosno rezultata rada;
2) kontinuitet obavljanja profesionalne umetničke ili druge delatnosti u oblasti kulture;
3) pozitivnu ocenu merodavne stručne javnosti;
4) javnu dostupnost umetničkog ili stručnog dela, odnosno rezultata rada;
5) doprinos kulturnom životu zajednice.
Član 6.
Bliži kriterijumi koje mora ispunjavati samostalni umetnik u kulturi, u području u kulturi - Arhitektura su:
- dva realizovana arhitektonska dela (nove zgrade ili značajne rekonstrukcije), ili
- četiri realizovana enterijera ili parterna uređenja, ili
- pet nerealizovanih arhitektonskih projekata (minimum na nivou idejnih rešenja), ili
- dve samostalne arhitektonske izložbe (u izložbenim prostorima sa umetničkim savetom), ili
- šest izlaganja na kolektivnim arhitektonskim izložbama (u izložbenim prostorima sa umetničkim savetom), ili
- dva nagrađena ili otkupljena projekta na domaćim konkursima za arhitektonska dela od javnog značaja (poput muzeja, galerija, institucija u oblasti kulture i sl.), ili - jedan nagrađeni ili otkupljeni projekat na međunarodnom arhitektonskom konkursu.
Za područje arhitekture samostalnim umetnikom smatra se i lice koje obavlja sledeće umetničke aktivnosti:
1) Vođenje kreativnog procesa – razvoj arhitekture na osnovu dokumentarnih ili ličnih materijala učesnika u procesu, kroz individualni i kolektivni autorski rad s ciljem postizanja umetničkih i širih razvojnih rezultata i ishoda (voditelj procesa na četiri projekta);
2) Umetnička direkcija – programska direkcija manifestacija ili umetničkih i razvojnih projekata u oblasti arhitekture, zasnovana na autorskom konceptu, te srodne odgovorne delatnosti od opšteg interesa, za čije obavljanje je neophodna i nezamenjiva umetnička ekspertiza:
(1) programska direkcija manifestacija ili njihovih segmenata u oblasti arhitekture – na međunarodnom, regionalnom, nacionalnom, pokrajinskom i okružnom nivou ili na nivou velikih gradova (umetnički ili programski direktor na dve manifestacije);
(2) selekcija programa u oblasti arhitekture (selektor dve manifestacije ili projekta) na međunarodnom, regionalnom, nacionalnom, pokrajinskom i okružnom nivou ili na nivou velikih gradova;
(3) učešće u stručnom žiriju (član žirija osam manifestacija, žiriranih programa i drugih projekata u oblasti arhitekture na međunarodnom, regionalnom, nacionalnom, pokrajinskom i okružnom nivou ili na nivou velikih gradova).
3) Edukacija i podsticanje dostupnosti i razvoja arhitekture:
(1) umetnički pedagoški rad s decom, mladima i drugim grupama korisnika u oblasti arhitekture (četiri puna procesa ili godišnja radna ciklusa);
(2) autorski rad na razvoju i edukaciji publike u cilju afirmacije estetskog i racionalnog razumevanja umetničkih dostignuća i rezultata u oblasti arhitekture: (3) osmišljavanje i izvođenje interaktivnih obrazovno-vaspitnih, animacijskih i drugih razvojnih programa (npr. u okviru međuresorne saradnje kulture i turizma) s različitim grupama publike (četiri zaokružena programa);
(4) razvoj autorskih instrumenata za podsticanje dostupnosti i razvoja umetnosti u oblasti arhitekture: osmišljavanje, kreiranje i uređivanje priručnika, udžbenika, zbirki, tematskih izdanja, časopisa i drugog u oblasti arhitekture (objavljenih 15 autorskih tabaka stručnog teksta).
Član 7.
Bliži kriterijumi koje mora ispunjavati samostalni stručnjak u kulturi - Arhitektonski kritičar, Istoričar arhitekture, Teoretičar arhitekture, u području u kulturi Arhitektura su:
- objavljenih 12 autorskih A4 tabaka, stručnih ili naučnih tekstova koji su u vezi sa arhitekturom, ili
- četiri autorska projekta izložbe iz oblasti arhitekture, ili
- jedna objavljena knjiga, monografija ili publikacija, recenzirana od strane renomiranih domaćih ili stranih recenzenata.
Član 8.
Kada samostalni umetnik i stručnjak u kulturi obavlja istovremeno dve ili više delatnosti, odnosno dva ili više posla u istoj delatnosti, njegova aktivnost u svakoj delatnosti procentualno se prikazuje.
Status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture utvrđivaće se shodno pretežnoj delatnosti određenoj na način iz stava 1. ovog člana.
Član 9.
Lice koje obavlja samostalnu umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, a koje određeno vreme ne obavlja tu delatnost zbog bolesti, ne uzima se u obzir za proveru ispunjenosti uslova iz člana 12. stav 1. ovog pravilnika.
Član 10.
Podnosilac zahteva prilikom podnošenja zahteva Komisiji za utvrđivanje statusa lica koja obavljaju samostalnu umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, podnosi i zahtev za upis u Evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture.
Podnosilac prilaže sledeća dokumenta:
1) izjavu datu pod moralnom i materijalnom odgovornošću da se umetničkom ili drugom delatnošću bavi profesionalno i samostalno u vidu zanimanja i da nije obavezno socijalno osiguran po drugom osnovu;
2) fotokopiju lične karte;
3) fotokopiju dokaza o poslednjem završenom stepenu školovanja (diploma, uverenje, i sl,);
4) uverenje o ostvarenom radnom stažu izdato od strane nadležne filijale Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje;
5) podatke o adresi i kontaktima;
6) dokaze o profesionalnom radu i sipunjenosti bližih uslova iz čl 6. i čl 7. ovog Pravilnika;
7) druga potrebna dokumenta po zahtevu Komisije (fotokopija radne knjižice, fotokopija vojne knjižice i druga dokumenta koja su značajna za regulisanje socijalnih prava podnosioca).
Član 11.
Prilikom ocenjivanja rezultata rada podnosioca zahteva u prethodnom periodu, Komisija uzima kao relevantan svaki profesionalni rad koji je potvrđen traženom dokumentacijom, uključujući izuzetno i rad tokom školovanja, ukoliko je taj rad bio profesionalan i samostalan.
Početak profesionalnog angažmana se dokazuje profesionalnim ugovorom ili drugim relevantnim dokazom koji o tome svedoči.
Odluku o utvrđivanju statusa samostalnog umetnika, odnosno stručnjaka u kulturi i saradnika u kulturi, kao i vreme od kada se taj status utvrđuje, Komisija donosi većinom glasova svih članova.
UAS donosi Rešenje o utvrđivanju statusa samostalnog umetnika, odnosno stručnjaka u kulturi u roku od 30 dana od dana donošenja odluke Komisije.
Rešenje se izdaje u dva primerka, jedan primerak za nosioca statusa i jedan za UAS koje vodi evidenciju.
Rešenje, u skladu sa zakonom, sadrži lične podatke podnosioca zahteva (ime, ime jednog roditelja, prezime, adresu prebivališta, zanimanje, područje kulturne delatnosti: Arhitektura, datum od kada se utvrđuje status).
Član 12.
Na osnovu Rešenja iz člana 11. ovog Pravilnika, izdaje se, u skladu sa zakonom, uverenje o činjenicama upisanim u evidenciju.
Uverenje se izdaje saglasno podacima iz evidencije, posebno za svaku namenu. Uverenje se izdaje na zahtev, po pravilu istog dana kada je stranka zatražila uverenje, a najkasnije u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako UAS odbije zahtev za izdavanje uverenja, dužno je da o tome donese posebno rešenje.
Ako u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva UAS ne izda uverenje, stranka može izjaviti žalbu Ministarstvu kao da je zahtev odbijen.
Ako stranka, na osnovu dokaza kojima raspolaže, smatra da joj uverenje nije izdato u skladu s podacima iz evidencije, može zahtevati izmenu ili izdavanje novog uverenja.
UAS je dužno da donese posebno rešenje ako odbije zahtev stranke da joj izmeni ili izda novo uverenje.
Ako u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva za izmenu ili izdavanje novog uverenja to ne bude učinjeno, stranka može izjaviti žalbu kao da je njen zahtev odbijen.
Protiv rešenja o odbijanju zahteva žalba se može izjaviti Ministarstvu u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja.
Žalba se može izjaviti Ministarstvu i ako je istekao rok propisan za izmenu ili izdavanje uverenja.
Član 13.
Nosilac statusa obavezan je da UAS-u na kraju svake godine dostavlja godišnji izveštaj o radu za proteklu godinu.
Po isteku četiri godine od dana sticanja statusa samostalnog umetnika, odnosno stručnjaka u kulturi za područje u kulturi: Arhitektura, Komisija vrši postupak provere
ispunjenosti uslova za lica koja su upisana u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture za četvorogodišnji period.
UAS 30 dana pre isteka četvorogodišnjeg perioda dostavlja poziv nosiocu statusa lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture da u tom roku podnese Komisiji zahtev za proveru ispunjenosti uslova i dokaze o svom prethodnom četvorogodišnjem radu, kao i druga dokumenta iz člana 9. ovog pravilnika.
Lice koje je upisano u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, oslobađa se od obaveze dokazivanja ispunjenosti uslova, kada napuni 30 godina staža osiguranja (muškarci), odnosno 25 godina staža osiguranja (žene).
Član 14.
Nosilac statusa obavezan je da UAS-u prijavi promenu u vezi sa uslovima za upis u evidenciju, u roku od tri dana od dana nastanka promene.
Promena i brisanje iz evidencije lica koje je steklo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture vrši se:
1) na lični zahtev lica koje je steklo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture;
2) po službenoj dužnosti kada UDUS rešenjem utvrdi da to lice ne ispunjava bliže uslove iz člana 4. ovog pravilnika.
Ukoliko nosilac statusa prekida status zbog zasnivanja radnog odnosa, penzionisanja, odsluženja vojnog roka i drugih razloga, dužan je da o nastaloj promeni obavesti UAS u roku od tri dana od dana nastanka promene osnova osiguranja.
Član 15.
Nosilac statusa je dužan da kod Poreske uprave, na zakonom propisani način i rok, vrši na obrascu PPD-SU redovnu godišnju prijavu za utvrđivanje akontacione i konačne obaveze doprinosa za obavezno socijalno osiguranje. Nosilac statusa je obavezan da overenu kopiju prijave iz stava 1. ovog člana, odnosno kopiju overenog obrasca PPD-SU, preda UAS-u odmah po overi.
Član 16.
Vrednovanje kriterijuma za sticanje statusa arhitekta-umetnik i arhitekta-stručnjak u kulturi nalazi se u Prilogu 01 ovog Pravilnika i njegov su sastavni deo.
Član 17.
Ovaj pravilnik usvaja Upravni odbor UAS-a na sednici održanoj 23.6.2017.godine.
ZA UPRAVNI ODBOR UDRUŽENJA ARHITEKATA SRBIJE
Milan Đurić, predsednik
Prilog 01
VREDNOVANJE KRITERIJUMA ZA STICANJE STATUSA ARHITEKTA-UMETNIK I ARHITEKTA-STRUČNJAK U KULTURI
Član 1.
Opšti kriterujimi
Originalnost ili umetnička vrednost objekta ili projekta, prostornih celina ili delova, potvrđena realizacijom i izlaganjem ili publikovanjem
Član 2.
Posebni kriterujimi za sticanje statusa
ARHITEKTA - UMETNIK
* enterijer podrazumeva i tehničko-umetničke scenografske, sajamske , izlozbene i sl postavke
**Mikrourbani ansambli, trgovi, pjacete, priobalje, javni prostori u okviru urbanističko-arh.rešenja i sl.
Član 3.
Posebni kriterujimi za sticanje statusa
ARHITEKTA-STRUČNJAK U KULTURI
* programsko uređivanje stručnog događaja sa najmanje 5 učesnika u 3 različita programa
**naučni časopis, zbornik, stručni časopis, mediji opšteg karaktera mogu biti štampani ili elektronski
Član 4.
NAPOMENE ZA OBA STATUSA:
• Koautorski radovi / do tri člana tima / donose pun broj poena svakom koautoru, timovi sa više koautora donose srazmeran boj poena prema podnetoj dokumentaciji o procentu autorstva. Boduju se radovi nastali u periodu 4 godine do podnosenja zahteva.
• Potrebno je imati 50 bodova u okviru jednog statusa da bi se stekla mogućnost evidentiranja u tom statusu
Član 5.
Predlozi se predaju štampani na formatu A3 /jedan list jedan predlog/ i digitalno u pdf formatu
